'Eenzaamheid heb ik onderschat'
Cees Verouden was jarenlang directeur van ZuidZorg. Door de ziekte van zijn vrouw werd hij aan het eind van zijn loopbaan mantelzorger. 12 jaar lang zorgde hij voor zijn vrouw met Parkinson. Hoe heeft Cees die tijd ervaren en welke lessen heeft hij voor ons?
‘Ik was natuurlijk goed ingeburgerd in de gezondheidszorg, maar dan nog valt het tegen. Het combineren van mijn werk en de verantwoordelijkheid thuis viel mij zwaar. Ik moest alles overnemen thuis want mijn vrouw overzag het niet meer. En dat terwijl ik nog geen ei kon bakken. Maar je staat er voor en je doet het. Zo gaat dat bij veel mantelzorgers.
Steek in op eenzaamheid
Ondanks corona gaat het goed met Cees. In zijn eigen buurt ziet hij dat de eenzaamheid toeslaat. ‘Eenzaamheid heb ik echt onderschat in mijn werkende leven. Daar kom ik steeds meer achter. Veel ouderen zitten de hele dag binnen. Ik hoor regelmatig dat ze ‘het leven maar uitzitten’. Zelf heb ik daar geen last van, want ik zit in allerlei clubs en sport veel. Zo zit ik nou eenmaal in elkaar. En ik heb veel geluk met mijn (klein)kinderen.’
Als je eenzaamheid vermindert, verrijkt dat het leven en voorkom je zorgvraag. Hoe je dat moet doen, weet Cees ook niet 1-2-3. ‘Eén les heb ik wel geleerd: begin zo snel mogelijk met het ondersteunen van mantelzorgers, zeker bij progressieve ziektes. Dan weten mensen wat er komen gaat. Zelf heb ik veel gehad aan professionals die zijn aangesloten bij Parkinson-net. De fysiotherapeut, de verpleegkundige in het ziekenhuis, ze waren allemaal gespecialiseerd in Parkinson.’
Accepteer dat mensen fouten maken
Cees ergert zich al jaren aan het risicomijdende zorgsysteem in Nederland: ‘We zetten overgekwalificeerde mensen in voor zorgverlening om risico’s af te dekken. Ook lager opgeleide mensen hebben de kwaliteiten om te helpen bij zorg voor mensen. Ze hebben alleen het papiertje niet. De buurvrouw mag meer doen dan een verzorgende. Je ziet het ook bij het vaccineren. Alles in Nederland moet 200% afgedekt zijn. Dat speelde al toen ik directeur kruiswerk was en het is alleen maar erger geworden. Gelukkig is er dan de mogelijkheid van een Persoonsgebonden Budget. Dan heb je meer eigen regie en verantwoordelijkheid. Maar dan nog… Saar aan huis mocht bijvoorbeeld niet helpen bij het douchen of medicatie aanreiken - ook niet als ze bij de afstemming met de praktijkondersteuner waren geweest.’
Eigen verantwoordelijkheid
Zorgen voor je oude dag, daar wordt te makkelijk over gedacht door mensen: ‘Het is vanzelfsprekend dat er voor je wordt gezorgd en dat er voor betaald wordt. Zeker vermogende mensen, zouden eigenlijk geen aanspraak moeten doen op de WMO. Maar ik zie om me heen dat mensen niet eens een alarm aanschaffen, ook al zijn ze angstig. Ze kennen het onvoldoende, terwijl het net zo gewoon zou moeten zijn als het kopen van een TV. Het is niet goed dat alles via de zorg komt.’
Heb je nog een laatste tip?
‘Zorg voor voldoende geschikte woonvormen. Met natuurlijk ruimte voor ontmoeting.’
januari 2022