Samen zetten we de schouders onder proactieve zorgplanning
door Hettie Vogel, redactielid Precies! namens de ziekenhuizen
“Behandelwensen bespreken is geen luxe, het is een noodzaak”, benadrukt Peter van Heesch, manager zorgsamenwerking (op de foto). “Het geeft richting in een fase waarin keuzes anders onder druk worden gemaakt.” Proactieve zorgplanning (PZP) helpt om die richting tijdig te bepalen. Het gaat om een dynamisch proces waarin levenswensen, behandelgrenzen en praktische keuzes worden besproken en gedeeld. Zo voorkomen we overbehandeling, dubbele consulten en ongewenste ziekenhuisopnames. Bovendien versterkt het de eigen regie van de patiënt en geeft het professionals houvast in complexe situaties.
Proactieve zorgplanning is daarmee een belangrijke rode draad voor het Transformatieplan Vertrouwd Thuis. Binnen het programma Precies! is Vertrouwd Thuis een van de zes projecten die het leven van ouderen en het werk van professionals makkelijker maken. Dertien partijen uit de regio hebben hun handtekening gezet onder het Transformatieplan. “We zijn trots op het mooie plan dat ouderen helpt langer op een fijne manier thuis te kunnen blijven wonen,” aldus Ellen Huijbers, bestuurder van Stroomz (op de foto).
Investering in kwaliteit van leven
De urgentie is groot. Het aandeel 65-plussers stijgt naar 26% in 2030, terwijl het mantelzorgpotentieel fors daalt en het personeelstekort in zorg en welzijn verdrievoudigt. Zonder verandering dreigt een zorginfarct. “Door nu tijd te nemen voor deze gesprekken, voorkomen we later veel onrust en onnodige zorg. Het is een investering in kwaliteit van leven,” zegt Van Heesch.
Tijdig spreken over de laatste levensfase
Hoewel de financiering van het volledige transformatieplan nog niet rond is, starten we nu met wat wél kan. We ondersteunen bij het implementeren van de nieuwe RTA (Regionale Transmurale Afspraak) ‘Tijdig spreken over de laatste levensfase’, ontwikkeld door het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost-Brabant. Het netwerk heeft dit document ook vertaald naar een praktisch hulpmiddel dat zorgprofessionals helpt om het gesprek over de laatste levensfase makkelijker te voeren: de PZP-tool (zie onderstaande plaat en klik door om naar de website te gaan voor de volledige tool).
Klik op de plaat om naar de website te gaan voor de volledige tool
“Met alle zorgpartners in de regio zetten we in op inzage in elkaars dossiers om echt te kunnen samenwerken”
Digitale vastlegging behandelwensen
Verder bereidt het RZCC de uitwisseling van digitale vastlegging van behandelwensen voor, zodat informatie beschikbaar is voor alle ketenpartners en patiënten dit gesprek niet bij iedere zorgverlener hoeven te voeren. “Met alle zorgpartners in de regio zetten we in op inzage in elkaars dossiers om echt te kunnen samenwerken,” vult Bart Lamers, directeur van RZCC, aan (op de foto).
Bewustwording
Daarnaast werken we aan bewustwording bij inwoners, want het gesprek begint vaak bij hen. Van Heesch: “Zowel zorgverleners als patiënten zitten vaak in een patroon. Het is voor beiden belangrijk om je te realiseren dat je niet altijd op de rijdende zorgtrein hoeft te stappen. Je hebt ook een andere keuze.”
Eigen regie centraal
Onderzoek en praktijkervaring tonen aan dat proactieve zorgplanning leidt tot minder – vaak ongewenste - SEH-bezoeken en ziekenhuisopnames in de laatste levensfase, meer sterven op plek van voorkeur en hogere tevredenheid bij patiënten en naasten. Maar het vraagt om samenwerking over domeinen heen. “Alleen samen kunnen we de zorg toegankelijk houden,” aldus Van Heesch. “Eigen regie staat centraal. Wij willen dat ouderen in onze regio kunnen zeggen: dit is mijn wens, en daar handelen we naar.”
Wat is de PZP-Tool?
Een praktisch hulpmiddel, ontwikkeld door het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost-Brabant en gebaseerd op de vernieuwde Regionale Transmurale Afspraak (RTA) ‘Tijdig spreken over de laatste levensfase’.
De tool biedt:
De vier stappen van proactieve zorgplanning
De rol van de zorgprofessional
Praktische hulpmiddelen voor direct gebruik
Ontdek hoe het werkt
december 2025