Droom: géén crisisopnames meer in de toekomst
door Saskia van Nieuwland, redactielid Precies! namens de vvt
Op weg naar een toekomst zonder crisisopnames in de zorg. Lees hoe Jeannette Telder en Serge Roufs werken aan een positieve verandering in de crisisdienst en hoe ze streven naar een betere zorgpreventie.
Anderhalf jaar crisisdienst nieuwe stijl
We zitten aan tafel met Jeannette Telder (regisseur netwerk dementie) en Serge Roufs (specialist ouderengeneeskunde). Zij praten ons bij over de ontwikkelingen binnen de crisisdienst. Serge leidt in: “Tot anderhalf jaar geleden viel de crisisdienst geheel onder beheer van de GGzE. Nu ligt het bij de zorgorganisaties in de regio Zuidoost-Brabant. We hebben voor deze regio één centrale crisisdienst waar we met 30 Specialisten Ouderengeneeskunde (SO’s) en 15 ZorgTrajectBegeleiders (ZTB-ers) paraat staan. In 2022 waren er 368 crisismeldingen, waarbij uiteindelijk 191 crisisopnames plaatsvonden. In 2023 liggen de aantallen iets lager, er is een afname van 16%. Helaas is dit zeer waarschijnlijk een gevolg van de oversterfte, waardoor cliënten eerder kunnen worden opgenomen.”
“We wilden weten aan welke knoppen we konden draaien om nóg een verbeterslag te maken.”
Wat kan er beter?
Na anderhalf jaar is er op initiatief van Jeannette afgelopen zomer een evaluatie gedaan onder betrokken huisartsen, ZTB-ers, triagisten en SO’s. Jeannette verwoordt het doel mooi: “We wilden weten aan welke knoppen we nog konden draaien om nóg een verbeterslag te maken. We zien dat de evaluatie goed en serieus is ingevuld. Er is veel betrokkenheid bij de crisisdienst.”
Er zijn ook mooie verbetersuggesties gedaan. Zoals het maken van een lijst met criteria, aan de hand waarvan triagisten kunnen uitvragen bij een aanvraag. Of de wens dat de SO’s uniformer werken. “Naast de suggesties zien we ook dat er maar bij 70% van alle meldingen door huisartsen, een daadwerkelijke crisisbeoordeling nodig is. Dat betekent dat we bij deze stap nog kunnen verbeteren.” Jeannette vervolgt: “Alle betrokken partijen hebben het evaluatierapport ontvangen. Met een klein verbeterteam met daarbij betrokken ZTB-ers, huisartsen en SO’s gaan we aan de slag met de verbeteringen. Maar waar ik vooral voor wil pleiten, is dat we met elkaar werken aan het voorkómen van crisisopnames.”
Geen crisisopnames meer nodig
De stip op de horizon is dat er geen crisisopnames meer nodig zijn. Jeannette: “De zorg organiseren met een crisisopname, is voor de betrokkenen een zeer impactvolle en negatieve ervaring. Als we de ondersteuning thuis beter regelen en daarmee crisisopnames kunnen voorkomen, is dat veel beter en ook veel goedkoper. Met alle vernieuwingen waar we in de zorg voor staan, moeten we daar naar toewerken.” De rol van de wijkverpleegkundige bij preventie met de inzet van de ‘schijf van vijf’, waarbij gekeken wordt wie er vanuit het netwerk van de betrokkene een rol kan spelen, zijn hierbij belangrijke pijlers. Maar ook door bijvoorbeeld te denken aan anders wonen, wijkgericht werken, meer ondersteuning thuis met het Volledig Pakket Thuis en de inzet van innovaties en technologie. Al deze ontwikkelingen dragen hun steentje bij.
Jeannette Telder (regisseur netwerk dementie) en Serge Roufs (specialist ouderengeneeskunde) over de crisisdienst en het streven naar betere preventie.
Crisisdienst voor kwetsbare ouderen met dementie
Iemand met dementie kan vaak lang thuis wonen, tenzij er gevaar dreigt en/of de mantelzorger wegvalt. In zo’n noodsituatie krijgen we te maken met een crisisopname. In dat geval neemt de huisarts contact op met de crisisdienst (24/7 bereikbaar). Een ZTB-er en een SO uit de crisisdienst bezoeken de betrokkenen om de situatie te beoordelen. Jeannette: “De ZTB-er van de crisisdienst zoekt contact met de ZTB-er die de betrokkenen al langer begeleidt om alle benodigde informatie te verzamelen. Deze ZTB-er is vaak ook bij het beoordelingsbezoek zodat er ook teruggegrepen kan worden op wat eerder is gezegd en afgesproken”. Serge vult aan: “De crisisopnamen vinden plaats bij Vitalis WoonZorg Groep. Er zijn tien bedden beschikbaar voor de hele regio. Binnen twee weken moet de plaats weer vrij zijn. De betrokkene verhuist dan naar een ander verpleeghuis in de regio. In situaties waarin directe actie is vereist, vanwege agressie of ernstig gevaar, wordt een ‘In Bewaring Stelling (IBS)’ toegepast. Dan vindt er binnen 24 uur opname plaats. IBS wordt alleen toegepast na overleg met en goedkeuring door de burgemeester van de betreffende gemeente. Afgelopen jaar zaten de SO’s en ZTB-ers zo’n 40 keer met een burgemeester om tafel. In de weekenden en avonden worden de IBS-beoordelingen overgenomen door GGzE.”
Film ‘Human Forever’
De 24 jarige alombekende Teun Toebes heeft een missie: de levenskwaliteit van mensen met dementie verbeteren.
Een mooie ontwapende film over de omgang met dementie wereldwijd. Een aanrader! Vanaf 2 november in de bioscoop.
november 2023