Samenwerking in kleinschalige woonvorm levert ouderen veel op
door Simone Middelhoven, redactielid Precies! namens de huisartsen
Vanwege het feit dat ouderen steeds langer thuis wonen, ontstaan er nieuwe woonvormen. Mensen die vanwege hun zorgbehoefte aangewezen zijn op 24-uurs zorg, wonen in toenemende mate in een (kleinschalige) woonzorginstelling. Dat vraagt om goede samenwerkingsafspraken tussen professionals. Hoe doe je dat? En tegen welke uitdagingen lopen de huisarts en Specialist Ouderengeneeskunde (SO) aan?
“Eerst kwam een verwijzing op de grote hoop terecht, nu kunnen we rechtstreeks schakelen. ”
De zorg aan ouderen in een kleinschalige woonvorm wordt net als in het verpleeghuis geleverd door een team van professionals. Het organiseren en waarborgen van de medische zorg is daarbij een noodzakelijk onderdeel; zowel overdag als in de avond-, nacht- en weekenduren. Dit gaat nog niet overal gelijk goed, mede door schaarste van de artsen, zoals de SO in sommige gemeenten. In kleinschalige woonvormen wordt de behandelcomponent niet verzilverd, zoals wel in het verpleeghuis het geval is.
Medische zorg is een onmisbare schakel
Pascale Maillé bij de woonzorglocatie Groot Bijsterveld
Iemand die veel ervaring heeft met het samenwerken in kleinschalige woonvormen is Pascal Maillé, Verpleegkundig Specialist (VS) bij Huisartsenpraktijk Kloosterstraat. Pascal werkt samen met Groot Bijstervelt, een kleinschalige woonzorginstelling. ‘De samenwerking ging niet meteen vanzelf’, aldus Pascal. ‘Vanaf de start van de samenwerking met Groot Bijstervelt was er veel wisseling van zorgprofessionals, dat zorgde voor de nodige uitdaging. Ook was er geen SO beschikbaar om op structurele basis mee samen te werken. Losse consulten konden wel worden aangevraagd, maar daar zat een lange wachttijd op. Een Verpleegkundig Specialist kan niet zelfstandig een behandelplan opstellen. Hier zijn een SO en een psycholoog voor nodig. Voor de fysieke ongemakken kan de huisarts zorgdragen, maar de psychogeriatrische en hoogcomplexe zorg is lastig. De beschikbaarheid van de SO is dus essentieel voor het goed laten verlopen van de zorg voor deze groep kwetsbare ouderen.’
Fysieke aanwezigheid maakt het nog beter
‘Inmiddels is er een goede samenwerking met Judith Martens, Specialist Ouderengeneeskunde’, zegt Pascal. ‘Ik ben tevreden met hoe het nu loopt. Judith is heel benaderbaar. Eerst kwam een verwijzing op de grote hoop terecht, nu kunnen wij rechtstreeks schakelen met Judith. De lijntjes zijn kort en er is laagdrempelig overleg. De huisarts blijft het aanspreekpunt. Dit is soms lastig voor de zorgprofessionals van Groot Bijstervelt, omdat de huisarts nu nog niet fysiek aanwezig is. Vanaf november gaan we kijken of het mogelijk is om één keer per maand een fysieke patiëntenbespreking te houden met de SO en de zorgprofessionals van Groot Bijstervelt’.
‘De medische zorg blijft onder verantwoordelijkheid van de huisarts, maar de SO is maandelijks op locatie aanwezig voor consultatie rondom complexe zorgvragen en advanced care planning (behandelwensen). Waar nodig stelt zij in samenspraak met de bewoner, zorgverlener en huisarts of VS een behandelplan op. Het heeft ontzettend veel meerwaarde als de SO er tussen zit, dan loopt het allemaal beter. Voor de huisartsen is het complex en tijdrovend als zij moeten overleggen met iedereen. Ook voor de gedragsproblematiek bij bijvoorbeeld dementie, is de SO een onmisbare schakel in het geheel.’
Goede samenwerking heeft tijd nodig
Ook Judith is tevreden over de ontstane samenwerking. ‘Pascal en ik weten elkaar te vinden. We hebben nu structureel contact en dit werkt goed. Het contact verloopt via de Siilo-app, telefonisch of per mail. Nog beter zou het zijn om een afstemmingsmoment op de locatie van Groot Bijsterveld zelf te hebben. Zo blijven we altijd op zoek naar dingen die de samenwerking optimaliseren.’
Samenwerken blijft een proces, waarbij openstaan voor elkaars visie en werkwijze cruciaal is. Je moet elkaar blijven opzoeken en het gesprek aangaan. Dat levert enorm veel op voor ouderen, maar ook voor het werk van de professionals. Waar het uiteindelijk om gaat, is dat de ouderen in de kleinschalige woonvormen een fijne dag hebben met de best mogelijke zorg.
november 2023