Samenwerken loont! Afname 'onnodige' medische instroom 70+ op SEH
door Hettie Vogel, redactielid Precies! namens de ziekenhuizen
Recent kopte de NOS nog: ‘Ondanks afspraken nog steeds te veel kwetsbare ouderen op spoedeisende hulp’. Metingen op de spoedeisende hulp (SEH) van het Anna ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis en Máxima MC bevestigen het gevoel van onze SEH-artsen: in tegenstelling tot de landelijke berichten zien wij juist een duidelijke daling in het aantal ouderen dat onterecht instroomt op SEH. Blijkbaar doen we de goede dingen in onze regio. Een sprekend voorbeeld is de Katheterzorg thuis door het Verpleegtechnische team (VTT). SEH-arts Annemieke Kummeling: “Ik ben heel blij dat we kunnen aantonen dat samenwerking loont en ten goede komt aan kwetsbare patiënten.”
In het artikel van de NOS blijkt uit cijfers van VeiligheidNL dat het aantal mensen van 70 jaar en ouder op de spoedeisende hulp sinds 2022 landelijk weer stijgt. Metingen op de spoedeisende hulp van het Anna ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis en Máxima MC in de afgelopen jaren laten een afwijking zien van die trend.
Projectleider Agnes van ’t Hof van Máxima MC was betrokken bij deze SEH-meting ‘onnodige instroom’ in het kader van het Precies!-project ‘Thuis wat kan’: “Gezien de toename van het aantal ouderen in de regio, was de verwachting dat de instroom van kwetsbare ouderen van 70 jaar en ouder op de spoedeisende hulp zou stijgen. We zien nu echter dat de instroom in aantallen gelijk blijft. Dat betekent dat het percentage van deze groep dat wordt doorgestuurd kleiner is. Tegelijkertijd zien we dat het aantal onnodige verwijzingen na drie jaar duidelijk is gedaald van ongeveer 10% naar 2%.” De daling in de onterechte instroom is specifiek te zien op ‘algehele malaise’; ‘het gaat niet thuis’ en klachten ‘niet acuut, bestaan reeds langer, hadden via huisarts gemoeten’.
Verder onderzoek
Agnes: “De daling zou kunnen bevestigen dat we de goede dingen doen: er zijn meer mogelijkheden in de thuissituatie voor de huisarts beschikbaar. Het kan ook zo zijn dat de ouderen die zich melden bij de SEH ernstiger ziek zijn waardoor geen sprake is van onnodige instroom, maar zeer terechte. Daarom kan monitoring op de ‘onnodige instroom’ gewenst blijven. Een vervolgstap kan ook zijn om bij huisartsenposten te meten op onnodige instroom en te kijken of we daar patiëntgroepen kunnen vastpakken.”
Katheterzorg thuis
Een van de succesvolle manieren om instroom van kwetsbare ouderen op de SEH om te buigen, is het aanbieden van katheterzorg thuis. Bij de huisartsenposten in de regio bestaat al langer een protocol gericht op het uitvoeren van onderzoek thuis door het VTT-team. Op basis van deze ervaring kan bij zo’n 75% van deze zorgvragen op verzoek van de HAP een thuisconsult door de huisarts worden voorkomen.
Op de SEH komen jaarlijks ongeveer 200 patiënten binnen met een katheterzorgvraag. Deze patiënten moeten daar vaak lang wachten, aangezien patiënten op de SEH naar urgentie worden behandeld. Er zijn echter goede voorbeelden bekend van andere ziekenhuizen in Nederland die (een deel van) deze zorgvragen hebben omgebogen naar een behandelmoment door een technisch verpleegkundige vanuit de thuiszorg bij de patiënt thuis.
“We overleggen al welke zorgvragen het VTT-team nog meer kan overnemen, zoals drains, wondzorg en mogelijk sondes”
Máxima MC en ZuidZorg hebben dit voorbeeld overgenomen en met goed resultaat. Alle patiënten die hebben meegedaan zijn heel tevreden. Lizette Dirks-van Beers is VTT-verpleegkundige bij ZuidZorg en vanaf het begin betrokken bij het project: “Als VTT-team van ZuidZorg doen wij ons uiterste best om zorgvragen vanuit de SEH zo spoedig mogelijk te bezoeken. Wanneer we een aanvraag krijgen, kijken we of het past in onze route waarna we zo snel mogelijk de oproep opvolgen. We zien vaak dat het gaat om kwetsbare ouderen bij wie wij door ons bezoek en handelen kunnen voorkomen dat ze naar de SEH moeten. Dit laatste is vaak erg belastend voor betreffende patiënt en diens naasten. We kunnen deze patiënten thuis in hun eigen vertrouwde omgeving meestal helpen met onze verpleegkundige expertise. Deze ‘spoed’-oproepen maken het werk als VTT-verpleegkundige nog dynamischer en interessanter. Bovendien blijft de SEH ruimte houden voor de meldingen die op dat moment wel daar behandeld moeten worden. Samen zorgen we ervoor dat de juiste zorg op de juiste plek wordt geboden.”
Annemieke Kummeling, SEH-arts in Máxima MC bevestigt dat beeld: “Het VTT-team neemt ons veel werk uit handen. Het onderlinge vertrouwen moest in het begin van het traject nog groeien, maar we zien nu wat dit team kan. Iedereen is zelfs zo enthousiast dat we samen aan het verkennen zijn of we onze samenwerking nog verder kunnen uitbouwen. We overleggen al welke zorgvragen het VTT-team nog meer kan overnemen, zoals drains, wondzorg en mogelijk sondes.”
Het is de bedoeling deze samenwerking op termijn ook bij de andere ziekenhuizen te implementeren. Daarover later meer!
april 2024