In de regio Eindhoven-de Kempen wordt hard gewerkt aan het transformatieplan ‘Samenredzaam in het netwerk maakt de burger meester’.

door Mandy Figaroa, redactielid Precies! namens het sociaal domein

Het doel van dit plan is de ouderenzorg te veranderen, waarbij inwoners meer zelf de regie krijgen over hun zorg en welzijn. Daarnaast willen we de samenwerking tussen zorgprofessionals in de regio verbeteren. De basis van het plan is er al, nu wordt het verder versterkt met waardevolle input van alle betrokkenen. Op 10 maart kwamen vertegenwoordigers uit verschillende zorgdomeinen samen voor een inspirerende bijeenkomst. Van ziekenhuizen tot apothekers, thuiszorg, huisartsen en het sociaal domein: samen gingen ze in gesprek over de vier pijlers van het plan.

Samen één verhaal

De eerste pijler, ‘Samen één verhaal’, benadrukt het belang van zorgprofessionals die met dezelfde visie werken. Het werken met de ‘Schijf van Vijf’ als leidraad voor samenredzaamheid biedt hierin een oplossing. “De Schijf van Vijf helpt ons te kijken naar wat er mogelijk is: wat kan de cliënt zelf doen, welke hulpmiddelen kunnen we gebruiken, wat kan familie of mantelzorg doen, wat kan het sociale netwerk betekenen, en wat kan de zorgprofessional bijdragen? Het spreken van dezelfde taal zorgt voor herkenbaarheid, zowel bij de professional als bij de inwoner.” legt Sanne Schepens, projectleider van het transformatieplan, uit.

Herontwerp zorgprocessen

De tweede pijler ‘Herontwerp zorgprocessen’ benadrukt dat transformatie alleen mogelijk is als het gedachtegoed verankerd wordt in de zorgprocessen binnen alle domeinen. Het uitgangspunt is dat we gelijkgericht werken in de regio en álle partners daarin betrekken, van wijkverpleger tot aan leverancier. Een deelnemer deelde een voorbeeld: “Door met een leverancier te bellen, ontdekte ik dat er alternatieven zijn voor de standaard steunkousen: steunkousen met klittenband die makkelijker aan te trekken zijn. Zulke kleine inzichten maken een groot verschil in de praktijk, en helpen de cliënt om zelfredzamer te zijn.” Ook vertrouwen en heldere afspraken zijn essentieel: “Iedereen moet weten wat hij van de ander kan verwachten, en erop kunnen vertrouwen dat het goed wordt opgepakt”.

*De ‘schijf van vijf van samenredzaamheid’ - Petri Cornelissen 2016*

Ondersteuning van inwoners

De derde pijler richt zich op het ondersteunen van inwoners zodat zij zelf de regie over hun zorg kunnen nemen, met hulp van hun netwerk. Dit kan door het aanbieden van toegankelijke informatie, cursussen en trainingen die de zelfredzaamheid van inwoners vergroten. Een deelnemer zei: “Er zijn zoveel hulpmiddelen beschikbaar, maar inwoners weten vaak niet waar ze moeten beginnen. We moeten ervoor zorgen dat deze hulpmiddelen beter bekend worden, in plaats van telkens opnieuw het wiel uit te vinden. Denk daarbij aan een samenwerking met KOMPAZ voor opzetten van een organisatie-overstijgende (mantelzorg)academie”.

Samen één ecosysteem

De vierde en laatste pijler, ‘Samen één ecosysteem’, gaat over het versterken van de verbinding tussen inwoners, buurten en zorgprofessionals. Als iedereen elkaar kan vinden, kunnen meer zorgvragen op een informele manier worden beantwoord, bijvoorbeeld door burgerinitiatieven. “Het begint allemaal met elkaar ontmoeten,” zei een deelnemer. “Als we weten wie wat doet in de wijk, kunnen we de inwoners beter helpen en voorkomen dat zorgvragen meteen bij professionals terechtkomen. Zo’n bijeenkomst als vandaag draagt daar al aan bij”.

Volgende stappen: op weg naar uitvoering

De input van de bijeenkomst wordt nu verwerkt in het definitieve transformatieplan, samen met de bijdragen uit de komende bijeenkomst met de inwonersvertegenwoordiging. Dit plan wordt ingediend bij de zorgverzekeraar, zodat er hopelijk in mei groen licht is om aan de slag te gaan. Wat tijdens de bijeenkomst duidelijk werd, is dat de urgentie van de verandering breed wordt gevoeld, maar vooral ook de energie om het anders te doen. De vraag ‘hoe’ we de transformatie gaan realiseren, is nu het gesprek dat we samen voeren. Het is belangrijk dat we elkaar beter leren kennen over de domeinen heen. Weten wie wat doet en waar je terecht kunt, draagt bij aan het einddoel: inwoners ondersteunen in hun zelfredzaamheid.